Akcja społeczna Agencji Prasowej Merkuriusz Polski
Zielonogórska akcja na rzecz odbudowy zabytków atrakcyjnych turystycznie
Newsletter #26
Dwudziesta szósta propozycja przebudowy miasta w taki sposób by było bardziej atrakcyjne turystycznie
Wniosek:
Zamek zwany potocznie "Kylpenał" (schloss Külpenau) istnieje, ale jest zniszczony. Jest zamieszkały. Część fasady od strony parku odbudowanoby, przeprowadzonoby część rodzin z komnat zamkowych, a część komnat pozostawionioby zasiedloną, łącząc funkcje muzealne z mieszkaniowymi, przy czym mieszkańcy zamku doglądaliby i stróżowali ekspozycji w pozostałych komnatach zamku. Proponuję aby wstęp na wystawę w salach zamkowych był całkowicie bezpłatny, zaś ekspozycja nie byłaby cenna ani osobno dozorowana.
Wniosek- fosa
Stawy parkowe i fosy- kanały w Parku Zamkowym byłyby odkopane. Pod zamek czy dwór wróciłaby fosa (np jak na mapie poniżej), powstałoby założenie stylizowane na romantyczno-obronne w celu rozwoju turystyki w Kiełpinie. Fosy byłyby albo sztucznie napełnione wodą, albo głębokie na tyle, by woda w nich samoistnie stała.
Rys. Odtworzonoby fosę przy zamku/ dworze widoczną na mapie parku
Park Zamkowy przebudowanoby ponownie w stylu architekta P.J. Lenné. Ten bowiem stworzył prawdopodobnie ów park, jest to znany niemiecki ogrodnik i architekt krajobrazu.
fasady pałacu.
Proponuję aby odtworzono zabytkowy ogród i nasadzenia na fasadzie zamku czy pałacu. Proponuję aby odtworzono fasadę wg dokumentacji dołączonej do wniosku, ale cześci gdzie odpadła cegła, nawet obdrapanopby do reszty, by podkreślić "zabytkowy", nieco nawet z wyglądu jakby średniowieczny charakter tej budowli (w istocie jest ona z 1787 r.). Można wykorzystac opłakany stan zabytku aby wyeksponować jego wiek jako nawet starszy niż jest on w istocie (obiekt jjest tak zniszczony, że turysta może w to uwierzyć). Można w tym celu wyeksponować historyczne warstwy pod zaprawą tynku.
Otoczenie zamku
Park i pałac połączonoby, nie byłoby tylu płotów lub byłoby ich mniej. Proponuję odtworzenie gazonu i ławki przed zamkiem/pałacem, jeśli go nie odtworzono w ramach rewitalizacji parku. Można przeanalizować odbudowę wnętrz pałacu pod jakieś muzeum lub instytucję. Wykorzystanoby wiedze jakiegoś znawcy architektury J.P.Lenne w celu reaktywowania resztki niewielkiego, ostatnio naprawianego parku krajobrazowego o powierzchni ok. 1 ha. Proponuję aby na romantyczne ruiny parkowe przebudowano resztki zabudowań gospodarczych. Można też wkomponować w podwórzec zamku dawne podwórko folwarczne.
Opis wg dokumentacji LWKZ i innej.
Założenie dworskie w Kiełpinie, niewielkiej wsi położonej na południe od Zielonej Góry, przy lokalnej drodze Ochla – Jarogniewice, zostało usytuowane na północnym krańcu miejscowości. Dwór, skupiony wraz z zabudową gospodarczą wokół czworobocznego podwórza zamyka jego południowy bok, mając po drugiej stronie niewielki park krajobrazowy. Elewacjom artykułowanym symetrycznym rozstawem okien nadano skromny detal architektoniczny w postaci pilastrów w narożach i obrzeżach pseudoryzalitu, umieszczonego pośrodku fasady. Obecnie dwór pełni funkcję mieszkalną i jest podzielony na kilka odrębnych lokali.
Najstarsze wieści o dworze w Kiełpinie pochodzą z 1. poł. XVIII wieku. Wspominał o nim m.in. Wernher w swoim opisie powiatu zielonogórskiego. Informacje te odnoszą się zapewne do dworu drewnianego (być może szkieletowego), o którym traktuje także kronika zielonogórska. W niej to podana jest data rozbiórki tego budynku – 1786 rok. Ze źródeł wiemy także, że w pobliżu założenia istniał wówczas kościół szkieletowy oraz dwa grobowce o metryce XVIII-wiecznej. Zachowany do dzisiaj dwór powstał na fundamentach wcześniejszej siedziby w latach 1786-1787 najprawdopodobniej z inicjatywy ówczesnej właścicielki Kiełpina – wdowy Theodory Ernestiny von Unruh duo voto Kottwitz. W 1808 roku, trzy lata po śmierci Theodory Ernestiny majątek kiełpiński nabył radca prawny Neumann. Po nim właścicielem włości stał się rotmistrz Adolph Neumann, który prawdopodobnie był synem poprzedniego właściciela. Dokonana w 2. poł. XIX wieku przebudowa związana jest jednak przypuszczalnie z nazwiskiem Rudolpha von Friedendthala, posiadającego także majątki otyński i zatoński. W samym Kiełpinie rezydował wówczas jego zarządca.
Dwór w Kiełpinie wzniesiony został na planie nietypowym w XVIII wieku dla założeń tego rodzaju – w kształcie litery L. Taki rzut stosowany był w budowlach XVI- wiecznych. Potwierdza to zatem, że obiekt wzniesiono na miejscu starszego, wykorzystując być może jego zręby. Powstała na tym planie dwukondygnacyjna bryła z wysokim dachem wielospadowym, zachowana jest do dziś bez znaczących zmian. Dziewiętnastowieczna przebudowa objęła natomiast wnętrza, głównie części zachodniej. Radykalnie zmieniono wówczas układ traktów leżących po lewej stronie sieni a samą sień zmniejszono wydzielając dwa pokoje i korytarz międzytraktowy. Spowodowało to zupełne zatracenie reprezentacyjnego charakteru sieni. Ponadto przebito również dodatkowe drzwi prowadzące na tyły budynku. Zmiany wnętrza nie miały jednak odzwierciedlenia w elewacjach budynku. Można tylko przypuszczać, że wtedy nastąpiło podwyższenie otworów okiennych z jednoczesnym wprowadzeniem nowej stolarki. Brak jest dzisiaj dokładnych danych precyzujących lata XIX-wiecznej przebudowy. Po formie klatki schodowej oraz łękach sklepień piwnicznych można przypuszczać, że prace przeprowadzono w latach osiemdziesiątych wieku XIX.
Po II wojnie światowej, dwór znalazł się w posiadaniu PGR. W roku 1955 wyremontowano elewacje. W latach 70. XX wieku, po częściowym zawaleniu konstrukcji więźby, naprawiono dach i przykryto go eternitem. Zlikwidowano wówczas konstrukcję powiek oraz rozebrano naczółek ryzalitu niszcząc barokowy charakter elewacji. Obecnie w dworze w Kiełpinie przeprowadzane są jedynie drobne doraźne naprawy.
Małgorzata Szymańska-Dereń
Źródło: "Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"Kiełpin - Katalog zamków, pałaców(..)
Dzisiejszy dwór w Kiełpinie powstał w roku 1787 na fundamentach wcześniejszej siedziby drewnianej, wybudowany dla Theodory Ernestiny von Unruh, ówczesnej właścicielki dóbr kiełpińskich.
wg
www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/2541/Kielpin ZAŁOŻENIE DWORSKO-PARKOWO-FOLWARCZNE
"Na zrębach starszej budowli rozebranej w 1786 roku, w latach 1786-87 z inicjatywy ówczesnej właścicielki Theodory Ernestiny von Unruh– Kottwitz, z domu von Braun, powstaje zachowany do dzisiaj dwór, wzniesiony na planie litery L, dwukondygnacyjny, z wysokim wielospadowym dachem, podpiwniczony. Południowa elewacja frontowa wzbogacona pośrodku lekko wystającym ryzalitem, zwieńczonym trójkątnym przyczółkiem. W jego ścianie znajduje się kamienna tablica fundacyjna. Po zniszczeniu w czasie ostatniej wojny dwór został odbudowany w 1955 roku i adaptowany dla potrzeb PGR, przy czym wnętrze uległo gruntownej przeróbce. Obecnie pełni funkcję mieszkalną i jest podzielony na kilka odrębnych lokali.
W otoczeniu dworu resztki niewielkiego, zaniedbanego parku krajobrazowego o powierzchni ok. 1 ha, resztki zabudowań gospodarczych, podwórko folwarczne."
--
Komentarze
Prześlij komentarz