Wniosek o objęcie ochroną prawną w formie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego fragmentu cennego przyrodniczo lasu wokół miasta

Do:
Urząd Miasta Zielona Góra,
Radni miejscy miasta Zielona Góra,
oraz media regionalne


Wniosek do Miasta Zielona Góra o objęcie ochroną prawną w formie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego fragmentu cennego przyrodniczo lasu wokół miasta, obecnie przeznaczonego do wycinki


Szanowni Państwo,

Wnioskujemy o to, by po raz pierwszy w dziejach miasta objąć ochroną prawną fragment lasów okalających Zieloną Górę. Wbrew powszechnemu mniemaniu, nie wszystkie z nich to lasy gospodarcze. Istnieją fragmenty tych lasów, które są wysoce atrakcyjnymi turystycznie i rekreacyjnie lasami naturalnymi, porastają teren pokopalniany z licznymi zbiornikami wodnymi. Rośnie tam rzadka, unikalna roślinność, brak jest tam też typowej dla okolic miasta monokultury sosny, występują tam niewielkie lasy bukowe czy świerkowe.

Niestety, to właśnie te tereny zostały przeznaczone w ostatnich dokumentach tutejszego samorządu pod wycinkę. Odnosimy wrażenie iż władzom miasta brakuje jakiegokolwiek rozeznania co do jakości przyrody otaczającej Zieloną Górę, dziwi nas też pewność siebie z jaką decyzje o wycinkach są podejmowane. Tutejsze autorytety w tej dziedzinie zwracały słownie władzom miasta uwagę iż winien zostać wykonany dokument oceniający walory przyrodnicze lasów otaczających miasto, tak by nie doszło do pochopnej wycinki terenów które pod innymi władzami byłyby objęte ochroną prawną z racji swych walorów przyrodniczych. Niestety, najwyraźniej nie zrozumiano ich.

Kilkanaście km od miasta znajduje się rezerwat przyrodniczy "Zimna Woda". Podobny fragment młodszych, choć atrakcyjnych turystycznie lasów świerkowych na terenie naszego miasta w okolicy źródeł potoku "Gęśnik" został już niestety wycięty w ubiegłych latach w ramach gospodarki leśnej. Chcielibyśmy by tego typu decyzje już więcej nie zapadały, dlatego wnosimy o utworzenie Zespołu Przyrodniczo- Parkowego "Źródła Gęśnika" (lub "Dolina Gęśnika"). Do wniosku załączamy opinię biologa, dr Piotra Redy, na temat wartości przyrodniczych tego obszaru. Na prośbę możemy dokonać oprowadzenia po wspomnianym terenie oraz pokazać stanowiska łuskiewnika różowego, najcenniejszej rośliny tamże występującej, której fotografię autorstwa P. Redy do wniosku dołączamy.

Zebraliśmy ponadto około 537 podpisów studentów UZ pod apelem o objęcie ochroną prawną wartościowych przyrodniczo terenów wokół Zielonej Góry w formie parku krajobrazowego, i oprócz wspomnanego terenu akcja dotyczyła również atrakcyjnego krajobrazowo obszaru wzgórz za Parkiem Piastowskim oraz Oderwaldu. Podpisy były zbierane 4 grudnia 2006 roku, orginały kart są dostępne do wglądu.

Z wyrazami szacunku,
Adam Fularz,
tel. 0604 44 36 23
-------------------

Proponowany Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy
w Zielonej Górze

PODSTAWOWA KARTA INFORMACYJNA

1. Nazwa robocza zespołu: Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy DOLINA GĘŚNIKA

2. Lokalizacja: wschodnie obrzeża miasta Zielona Góra

3. Granice

północna: wschodnie okolice ul. S. Wyspiańskiego i jej przedłużenie w kierunku ul. Szwajcarskiej oraz leśna droga gruntowa na przedłużeniu ul. Szwajcarskiej przy Schronisku Dla Bezdomnych Zwierząt
wschodnia: odcinek wschodniej obwodnicy Zielonej Góry
południowa: ul. Szosa Kisielińska i północna granica osiedla przy ul. Akademickiej
zachodnia: wschodnie obrzeża terenu Uniwersytetu Zielonogórskiego przy ul. Z. Szafrana, wschodni odcinek ul. Wazów, ul. Dzika

4. Zawartość:

las grądowy w dolinie potoku Gęśnik oraz na południowej skarpie pradoliny Odry
potok Gęśnik w północnej części obszaru
liczne oczka wodne
dwa zespoły ogrodów działkowych
teren Wojewódzkiego Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego wraz z dawnym Zoo- później miasteczkiem ruchu drogowego

5. Charakterystyka przyrodnicza

        Najcenniejszym elementem przyrodniczym proponowanego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego jest kompleks leśny o charakterze lasu grądowego. Zajmuje on dolinę potoku Gęśnik oraz położoną na południe od niego skarpę pradoliny Odry. Las ten pomimo przekształceń drzewostanu w postaci licznych sztucznych nasadzeń sosen, modrzewi i świerków ma w dużym stopniu zachowane naturalne cechy fizjonomii i składu gatunkowego. W drzewostanie i podszyciu, szczególnie w północnej części obszaru liczne są gatunki typowe dla lasów grądowych: dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, grab pospolity, klon pospolity, leszczyna pospolita. W runie wiosną obficie kwitnie zawilec gajowy - gatunek charakterystyczny dla żyznych lasów liściastych. Można tu także spotkać inne typowe dla tego typu lasów gatunki runa: miodunka ćma, bluszcz pospolity (w Polsce pod ochroną prawną), podagrycznik pospolity, piżmaczek wiosenny, gajowiec żółty, niecierpek pospolity, kokoryczka wielokwiatowa, fiolek leśny, fiołek Rivina, gwiazdnica wielkokwiatowa. W pobliżu Gęśnika i innych lokalnych cieków często spotyka się gatunki typowe dla okresowo zalewanych lub podtapianych lasów łęgowych wiązowo-jesionowych z jesionem wyniosłym, klonem polnym, wiązem pospolitym, wiązem szypułkowym, czeremchą pospolitą w drzewostanie oraz złocią żółtą, śnieżyczką przebiśniegiem (także pod ochroną), śledziennicą skrętolistną, ziarnopłonem wiosennym, szczawikeim zajęczym w runie oraz porzeczką dziką w podszyciu. Wzdłuż górnego biegu lokalnego cieku biegnącego z południa na północ w zachodniej części obszaru, uchodzącego do stawu w pobliżu pętli autobusowej występuje stosunkowo licznie rzadka w Polsce roślina - łuskiewnik różowy, który można zobaczyć tylko wiosną, gdyż przez pozostałą część roku pozostaje w ukryciu pod ziemią. Jest to jedna z największych ciekawostek botanicznych nie tylko omawianego obszaru, ale całej Zielonej Góry.

        Kompleks leśny proponowanego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego wraz z licznymi oczkami wodnymi, potokiem Gęśnik i innymi lokalnymi ciekami oraz urozmaiconej rzeźbie terenu powinien bezwzględnie zostać objęty ochroną dla zachowania bardzo cennych zespołów roślinnych, elementów fauny i flory oraz odznaczającego się wysokimi walorami krajobrazu.

        Spośród form ochrony przyrody wymienionych w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2004, nr 92, poz. 880) najwłaściwszą jest ochrona w postaci Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego. Zespół taki ma za zadanie ochronę lokalnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz występujących na tym obszarze walorów kulturowych. Na omawianym terenie do cennych walorów kulturowych należą między innymi stawy powyrobiskowe oraz inne elementy rzeźby terenu będące pozostałością po dawnej cegielni w zachodniej części obszaru oraz malowniczy teren o charakterze parkowym dawnego miasteczka ruchu drogowego.

Przygotował: dr Piotr Reda

Wrocław - Zielona Góra kwiecień 2007